1486-1524. Erdebil’de doğdu. Asıl adı İsmail'dir.
İran Safevi devletinin başı olan 1. İsmail, daha çok Şah İsmail olarak bilinir. Azerbaycan edebiyatının en güçlü temsilcilerindendir. Anadolu Türkçesiyle yazdığı şiirleri yüzyıllar boyunca, özellikle Alevi toplulukları tarafından günümüze dek ulaştırıldı.
Çaldıran’da Osmanlı padişahı Yavuz’a yenildikten sonra tahtı oğluna bıraktıktan sonra inzivaya benzer bir yaşam sürdü.
Ayrıca Anadolu’da yaşamış Hatayi mahlaslı birçok aşık bulunmaktadır. Bu aşıkların en yaygın olan ikisi baba oğul olanlardır. Baba, Şah Hatayi, oğul ise Can Hatayi mahlasıyla bilinmektedir. Ancak genelde bu aşıkların şiirlerinde önemli karışmalar olduğundan birbirinden ayırdetmek bazen olanaksızlaşmaktadır. Bu anlamda Şah Hatai (ya da Hatayi) adına kayıtlı şiirlerin birçoğunun Anadolu'daki başka aşıklar tarafından söylenmiş olduğu kabul edilmektedir.
Şah Hatai, Alevi-Bektaşi inancında 7 ulu ozandan biri olarak kabul edilmektedir.
GiderKarşıki karlıca dağı gördün mü
Yoldurmuş eyyamın eriyip gider
Akan sulardan sen ibret aldın mı
Yüzünü yerlere sürüyüp gider
Kadirsin hey kadir mevlam kadirsin
Her nereye baksak orda hazırsın
Üstümüzde dört köşeli çadırsın
Cümlemizi birden bürüyüp gider
Sıra sıra gelen ol ulu kişiler
Sırlı olup yakmaz onu güneşler
Evvel ezel meyve veren ağaçlar
Onlar da kalmayıp çürüyüp gider
Şah Hatai’m söyler sözü özünden
Dervişlerin ayırmayın gözünden
Olur olmaz münkirlerin sözünden
Esriyip gönlümüz yürüyüp gider
HoşgeldinGayyipten delil göründün
Dedem hoşgeldin hoşgeldin
Bizi sevip sevindirdin
Dedem hoşgeldin hoşgeldin
İki can idik birleştik
Muhabbet kapısın açtık
Şükür didara eriştik
Dedem hoşgeldin hoşgeldin
Üstümüze yol uğrattın
Gevher aldın gevher sattın
Erliğini ispat ettin
Dedem hoşgeldin hoşgeldin
Bir ağaçta güller biter
Dalında bülbüller öter
Şahıma bergüzar gider
Dedem hoşgeldin hoşgeldin
Böyle Şah Hatai’m böyle
Pirim destur versin söyle
Şaha benden niyaz eyle
Dedem hoşgeldin hoşgeldin
Linkback:
Şah Hatai
