Ana Menü Android Telefon Yazılım Rom Destek Teknoloji Sitesi

Osmanlılar zamanında on  sekizinci asırda yetişen, hekim, hattat ve astronomi alimlerinden. Kambur Vesim  Efendi ve Derviş Abbas Tabib isimleriyle de bilinen Abbas Vesim Efendi, on  yedinci yüzyılın sonlarında doğdu. 1760 (H. 1174) senesinde İstanbul'da vefat  etti. Kabri Edirnekapı dışındaki kabristandadır.



Küçük yaşta ilim  tahsiline başlayan Abbas Vesim Efendi, Bursalı Tabib-i Sultani Ali Efendi ile  babası Ömer Şifai Efendiden tıp, Yanyalı Es'ad Efendiden hikmet ve Farsça, Ahmed  Mısri'den astronomi ve astroloji, Katibzade Mehmed Refi Efendiden tıp ve ta'lik  yazı, ayrıca Latince ve Fransızca öğrendi. Bazı İtalyanca tıp metinlerini  Türkçeye tercüme ettirerek, Avrupa'daki gelişmeleri takib etti. Bir ara tahsil  maksadıyla Hicaz, Şam ve Mısır'a gitti. Bir çok ilmi araştırmalarda bulunup tıb  alanındaki bilgisini geliştirdi. İstanbul'a dönüşünde Sultan Selim Camii  civarında eczahane ve muayenehane açtı. İstanbul'da kırk sene müddetle doktorluk  yapıp, hem insanlara hizmet etti hem de tıb alanındaki bilgisini arttırdı. Aynı  zamanda tasavvufa yönelip Nakşibendiyye yolu büyüklerinden Mehmed Emin Tokadi  hazretlerinden tasavvuf bilgilerini öğrendi ve tatbik  etti.



ESERLERİ

Osmanlı tababetini (doktorluğunu) olgunluğa götürmekte  büyük hizmeti olan Abbas Vesim Efendinin şahsi tecrübeleri ve verem hakkında en  son keşiflere yakın araştırma ve incelemeleri vardır. Tıbbı iyice anlayabilmek  için fizik, mekanik ve tecrübi kimyayı bilmenin gerekli olduğunu savunurdu. Bu  konuda Tıbb-ı Cedid-i Kimyevi adlı bir eser yazdı. Ayrıca deontolojinin (tıp  tarihi ve tıp ahlakı) gelişmesine ve uygulama şekline yön verdi. İbn-i Sina gibi  eski tabiplerin eserlerinden ve kendi hocalarından öğrendiği bilgilerle,  İstanbul'a gelen bazı batılı tabiplerin eserlerinden istifade ederek  Düstur-ül-Vesim fi Tıbb-il-Cedid vel-Kadim adlı eserini yazdı. Doğu ve batı  tıbbını karşılaştıran ve mükemmel bir külliyat olan bu eser tıb tarihimiz  bakımından önemlidir. İki cild ve 2083 sayfadan ibaret olan bu eserin birinci  bölümünde baştan sona kadar organ hastalıkları, ikinci bölümünde kadın ve çocuk  hastalıkları, üçüncü bölümünde şişler ve ülserler, dördüncü bölümünde basit ve  bileşik ilaçlar anlatılmaktadır. 1748 yılında yazdığı bu eserin üç nüshasından  biri Bayezid, ikisi de Ragıp Paşa Kütüphanesindedir.



Abbas Vesim  Efendinin ikinci önemli eseri Uluğ Bey Zici'nin Türkçe şerhi olan Nehc-ül-Büluğ  fi Şerh-i Zic-i Uluğ'dur. Açık Türkçe ile yazılmış olan bu eser, bütün tatbikata  ait misalleri, İstanbul arz (enlem) ve tulüne (boylam) göre tertib etmiştir.  Eski Türk takvimini incelemiş ve metinde olmayan İbrani ve Rumi takvimlerini  ilave etmiştir. Bir derecenin sinüsünü bulmakta, Uluğ Beyin tarif ettiği  Gıyasüddin Cemşid'e ait usulü çok güzel izah etmiştir. Bu eserin yazma nüshaları  Bayezid Kütüphanesi 4646 ve Kandilli Rasadhanesi Kütüphanesi 247/1 numarada  kayıtlıdır. Ayrıca astronomi ile ilgili Risale-i Rü'yet-i Hilal adlı eseriyle  şiirlerinin toplandığı Divan’ı ve Risalet-ül-Vefk adlı eseri yanında Macar  Georgios'tan tercüme ettiği Vesilet-ül-Metalib fi İlm-it-Terakib adlı bir  farmakoloji kitabı vardır.
Linkback: Abbas Vesim Efendi